Tarih Sözlüğü

1868 – Namık Kemal ve Ziya Paşa tarafından Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin yayın organı olarak düşünülen Hürriyet gazetesi, Londra’da yayınlanmaya başlandı.
1871 – İlk sendikacılık yasası, Birleşik Krallık Parlamentosunda onaylandı.
1880 – Fransa, Tahiti’yi topraklarına kattı.
1923 – Fenerbahçe, İşgal Kuvvetleriyle oynadığı “General Harrington Kupası”nı kazandı.
1925 – Diyarbakır İstiklal Mahkemesince idama mahkûm edilen Şeyh Said ile adamları idam edildi.
1933 – Sivas-Erzurum Demiryolunun inşasına başlanıldı.
1934 – Bitlis’te doğan Zaro Ağa, 157 yaşındayken yaşamını yitirdi. İç organları inceleme amacıyla alındı.
1938 – Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü kuruldu.
1938 – İstiklal Mahkemeleri kararıyla mahkûm olanlarla, 150’likler adı verilen listede bulunanlar hakkında Af Kanunu, TBMM’de kabul edildi.
1939 – Hatay Devleti Meclisi, oy birliğiyle Türkiye’ye katılma kararı aldı.
1954 – Türkiye Gazete Sahipleri Sendikası kuruldu.
1956 – Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller ile aktris Marilyn Monroe, Londra’da evlendiler.
1958 – NASA kuruldu.
1969 – Galatasaray, Metin Oktay’ın son maçını oynadığı finalde Cumhurbaşkanlığı Kupası’nı kazandı.
1969 – Yunus Nadi Armağanı’nı “Türkiye’nin Düzeni” kitabıyla Doğan Avcıoğlu kazandı.
1971 – Bakanlar Kurulu’nun aldığı bir kararla, Türkiye’de haşhaş ekimi yasaklandı.
1974 – Isabel Perón, Arjantin’in ilk kadın Devlet Başkanı olarak yemin etti. Kocası eski Başkan Juan Peron, sağlık durumunun bozulması üzerine görevlerini bırakmıştı. Zaten iki gün sonra da öldü.
1976 – Seyşel Adaları, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazandı.
1982 – Aşırı sıcak yüzünden İstanbul’da 7 kişi öldü.
1982 – İsrail, Lübnan’ı işgal etti. İsrail Başbakanı Menahem Begin, Filistinli gerillaların Beyrut’tan ayrılmasına izin verdi.
1982 – Stratejik Silahların Sınırlandırılması (START I) görüşmeleri Cenevre’de başladı.
1984 – Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında karma ekonomik protokol imzalandı.
1986 – Arjantin, Batı Almanya’yı 3-2 yenerek Dünya Futbol Şampiyonu oldu.
1986 – Atina’da yayımlanan Mesimyrini gazetesinde yer alan bir yazıda, Batı Trakya Türkleri’nin dağıtılması ve Batı Trakya’da ne kadar Türk varsa gitmesi istendi.
1987 – Cem Karaca, dönemin Başbakanı Turgut Özal’ın desteğiyle yurda döndü.
1990 – Yugoslavya’da iç savaş büyüyor; Federal Ordu, Slovenya ile Hırvatistan’da bağımsızlık taleplerini bastırmaya çalışıyor.
1992 – Cezayir Devlet Başkanı Muhammed Budiaf, suikaste uğrayarak yaşamını yitirdi.
1995 – Ankara Büyükşehir Belediyesi, amblemindeki Hitit Güneşi’ni; Kocatepe Camii’ni ve Atakule’yi simgeleyen bir tasvir ile değiştirdi.
1999 – Abdullah Öcalan, vatana ihanet suçundan idam cezasına çarptırıldı.
2000 – Endonezya’da yolcu taşıyan bir tekne 500 yolcusuyla birlikte battı. Kazadan kurtulan olmadı.
2002 – Türkiye, 2002 FIFA Dünya Kupası’nda 3. oldu.
2008 – 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası finalinde; İspanya, Almanya’yı yenerek Avrupa şampiyonu oldu.
2011 – TFF, Ankaraspor’un ihraç kararını kaldırarak liglere geri dönmesini sağladı.
Doğumlar
1326 – I. Murat, Osmanlı’nın 3. Padişahı (ö. 1389)
1844 – I. Petar (Petar Karadordeviç), Sırbistan Kralı (ö. 1921)
1844 – Pyotr Tkaçov, Rus yazar, eleştirmen ve devrimci (ö. 1886)
1849 – Sergei Vitte, Rus politikacı (ö. 1915)
1873 – Leo Frobenius, Alman etnolog (ö. 1938)
1880 – Ludwig Beck, Alman asker (ö. 1944)
1886 – Robert Schuman, Fransız politikacı (ö. 1963)
1900 – Antoine de Saint-Exupéry, Fransız yazar (ö. 1944)
1911 – Bernard Herrmann, Amerikalı besteci (ö. 1975)
1919 – Slim Pickens, Amerikalı oyuncu (ö. 1983)
1920 – Ray Harryhausen, Amerikalı özel efekt sanatçısı ve film yapımcısı (ö. 2013)
1926 – Cabir El Ahmed El Sabah, Kuveyt Emiri (ö. 2006)
1929 – Oriana Fallaci, İtalyan gazeteci ve yazar (ö. 2006)
1931 – Sevim Burak, Türk yazar (ö. 1983)
1941 – Jacques Toubon, Fransız siyasetçi
1944 – Gary Busey, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
1945 – Ahmet Azcanlı, Türk araştırmacı ve yazar
1945 – Chandrika Kumaratunga, Sri Lanka’nın 5. Cumhurbaşkanı
1946 – Gitte Hænning, Danimarkalı şarkıcı
1948 – Sean Bergin, Güney Afrika asıllı Hollandalı müzisyen (ö. 2012)
1948 – Ian Paice, İngiliz baterist
1949 – Micky Arison, Amerikalı iş adamı ve NBA takımlarından Miami Heat’in sahibi
1953 – Don Dokken, Amerikalı şarkıcı
1954 – Júnior, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör
1956 – Pedro Santana Lopes, Portekizli avukat ve siyasetçi
1957 – Kurbankulu Berdimuhammedov, Türkmen siyasetçi ve Türkmenistan’nın 2. Cumhurbaşkanı
1958 – Rosa Mota, Portekizli eski maratoncu
1958 – Ralf Rangnick, Alman futbolcu ve teknik direktör
1961 – Sharon Lawrence, Amerikalı oyuncu
1962 – Amanda Donohoe, İngiliz kadın sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1966 – Ünal Karaman, Türk futbolcu ve antrenör
1972 – Serhat Tutumluer, Türk oyuncu
1978 – Nicole Scherzinger, Amerikalı sanatçı, dansçı, söz yazarı ve şarkıcı
1979 – Barış Akarsu, Türk pop ve rock müzik şarkıcısı ve TV dizisi oyuncusu (ö. 2007)
1981 – Joe Johnson, Amerikalı eski millî profesyonel basketbolcu
1986 – José Manuel Jurado, İspanyol futbolcu
1988 – Éver Banega, Arjantinli futbolcu
1988 – Elnur Memmedli, Azeri judocu
1990 – Petar Škuletić, Sırp millî futbolcu
1991 – Suk Hyun-jun, Güney Koreli futbolcu
1991 – Kawhi Leonard, Amerikalı basketbolcu
1992 – Adam G. Sevani, Amerikalı aktör ve dansçı
1994 – Camila Mendes, Amerikalı oyuncu
1997 – Rolando Mandragora, İtalyan futbolcu
Ölümler
1839 – Hamparsum Limonciyan, Osmanlı Ermenisi bestekâr ve müzik hocası (d. 1768)
1861 – Elizabeth Barrett Browning, İngiliz şair (d. 1806)
1895 – Thomas Henry Huxley, İngiliz biyolog (d. 1825)
1925 – Şeyh Said, Zaza asıllı Türk müderris, mutasavvıf ve adıyla anılan isyanının lideri (d. 1865 ya da 1866)
1933 – Roscoe “Fatty” Arbuckle, Amerikalı oyuncu (d. 1887)
1934 – Zaro Ağa, Türkiye’nin en uzun yaşayan insanı (157-160 yıl yaşadığı sanılıyor) (d. 1774 veya 1777)
1940 – Paul Klee, İsviçreli ressam (d. 1879)
1941 – Ignacy Jan Paderewski, Polonyalı piyanist ve besteci (d. 1860)
1945 – Anton Graf von Arco auf Valley, Alman aşırı sağ aktivist (d. 1897)
1946 – Arthur Castrén, Fin siyasetçi (d. 1866)
1955 – Max Pechstein, Alman ressam ve grafiker (d. 1881)
1957 – Kingorō Hashimoto, Japon asker ve siyasetçi (d. 1890)
1965 – Martin Dunbar-Nasmith, Britanyalı amiral (d. 1883)
1967 – Jayne Mansfield, Amerikalı oyuncu (d. 1933)
1975 – Tim Buckley, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist (d. 1947)
1978 – Bob Crane, Amerikalı oyuncu (d. 1928)
1982 – Henry King, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1886)
1983 – Luis Buñuel, İspanyol yönetmen ve senarist (d. 1900)
1989 – Tahsin Saraç, Türk şair, yazar ve çevirmen (d. 1930)
1990 – Irving Wallace, Amerikalı romancı ve senaryo yazarı (d. 1916)
1992 – Muhammed Budiaf, Cezayir Devlet Başkanı (suikast) (d. 1919)
1995 – Lana Turner, Amerikalı oyuncu (d. 1921)
1999 – Allan Carr, Amerikalı film yapımcısı (d. 1937)
2000 – Vittorio Gassman, İtalyan oyuncu (d. 1922)
2002 – François Périer, Fransız oyuncu (d. 1919)
2002 – Rosemary Clooney, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1928)
2003 – Katharine Hepburn, Amerikalı oyuncu (d. 1907)
2007 – Orhan Doğan, Kürt asıllı Türk avukat ve siyasetçi (d. 1955)
2008 – Don S. Davis, Amerikalı aktör ve ressam (d. 1942)
2011 – Kaya Köstepen, Türk futbolcu (d. 1934)
2013 – Jim Kelly, Amerikalı dövüş sanatları ustası, oyuncu ve sporcu (d. 1946)
2015 – Hişam Barakat, 2013 ila 2015 arası Mısır başsavcısı (d. 1950)
2015 – Josef Masopust, Eski Çekoslovak millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1931)
2015 – Charles Pasqua, Fransız devlet adamı (d. 1927)
2016 – Nezih Tuncay, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1945)
2018 – Arvid Carlsson, İsveçli bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1923)
2018 – Chantal Garrigues, Fransız oyuncu (d. 1944)
2018 – Helen Griffin, Galli oyuncu, senarist ve oyun yazarı (d. 1959)
2018 – Liliane Montevecchi, Fransız-İtalyan şarkıcı, dansçı ve oyuncu (d. 1932)
2018 – Derrick O’Connor, İrlandalı karakter oyuncusu (d. 1941)
2018 – Irena Szewińska, Eski Polonyalı Olimpiyat kadın atletizm sporcusu (d. 1946)
2019 – Yevheniya Dembska, Ukraynalı oyuncu (d. 1920)
2019 – Gary Duncan, Amerikalı rock müziği gitaristi ve şarkıcı (d. 1946)
2019 – Jesper Langberg, Danimarkalı oyuncu (d. 1940)
2019 – Jeon Mi-seon, Güney Koreli oyuncu (d. 1970)
2019 – Guillermo Mordillo, Arjantinli animatör ve çizgi roman sanatçısı (d. 1932)
2020 – Efraín Barquero, Şilili şair (d. 1931)
2020 – Carl Reiner, Amerikalı komedyen, oyuncu, ve seslendirme sanatçısı (d. 1922)